დეზინფორმაციის ანატომია: გავრცელების მიზეზები, ეტაპები და თავდაცვის მექანიზმები
20 დეკ. 2024
676 ნახვა
უკვე არაერთი წელია, რაც დეზინფორმაცია ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს დემოკრატიისთვის და საზოგადოებებისთვის. შესაბამისად, არსებითია იმის გაგება თუ რატომ, როგორ იქმნება და ვრცელდება დეზინფორმაცია.
დეზინფორმაციის შექმნის მიზეზები
პოლიტიკური |
|
ეკონომიკური |
|
იდეოლოგიური და გეოპოლოტიკური |
|
ინდივიდუალური |
|
დეზინფორმაციის გავრცელება იშვიათად არის უმიზნო ქმედება. მის უკან, როგორც წესი, კონკრეტული მიზნები და მოტივაციები დგას, რომლებიც შეიძლება იყოს როგორც მარტივი, ასევე კომპლექსური.
დეზინფორმაციის გავრცელების ეტაპებია:
1. შექმნა - პირველადი ყალბი ინფორმაციის გენერირება
2. ადაპტაცია - სხვადასხვა აუდიტორიაზე მორგება
3. ლეგიტიმაცია - მცირე, მაგრამ აქტიური ჯგუფების მიერ გაზიარება
4. მეინსტრიმიზაცია - ფართო აუდიტორიამდე მიტანა
5. ექოს ეფექტი - მუდმივად გამეორება
დეზინფორმაციისგან თავდაცვის მექანიზმები
საზოგადოებრივი დონე |
|
ინდივიდუალური დონე |
|
დეზინფორმაციის გავრცელება კომპლექსურ პროცესს წარმოადგენს, რომელიც ადამიანის ფსიქოლოგიის, სოციალური პლატფორმებისა და თანამედროვე ტექნოლოგიების თავისებურებებს იყენებს. მისი წარმატებით გავრცელება დამოკიდებულია, როგორც შემქმნელების მოხერხებულობაზე, ისე საზოგადოების მედეგობაზე და ადამიანების მედიაწიგნიერების უნარებზე.
წყაროები:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23808985.2020.1759443#d1e234
https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/54482/1/9781000599121.pdf#page=88
მეტი ამ კატეგორიიდან
2025 წლის გლობალური რისკების ანგარიში: დეზინფორმაციისა და მისინფორმაციის გავლენა მსოფლიოზე
48 დღის წინ
ციფრული კომპანიების როლი დეზინფორმაციის და მისინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლაში (Meta, Google, TikTok მიდგომები)
48 დღის წინ
ხელოვნური ინტელექტის პლატფორმები ციფრული საგანმანათლებლო რესურსების შექმნისთვის
48 დღის წინ